Το Υπουργείο Πολιτισμού και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας βρίσκονται στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουν στο κοινό την περιοδική έκθεση με τίτλο «Πρίγκιπες της Πύλου. Θησαυροί της εποχής του Χαλκού από την Μεσσηνία» που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, στο Ιστορικό Κέντρο της Καλαμάτας.
Η έκθεση εστιάζει στην ανάδειξη της μυκηναϊκής μεσσηνιακής πολιτισμικής ταυτότητας, όπως αυτή άρχισε να διαμορφώνεται στα τέλη της Μεσοελλαδικής και τις αρχές της Υστεροελλαδικής περιόδου (17ος-14ος αι. π.Χ.) και όπως εξελίχθηκε μέχρι και τα τέλη του 13ου αι. π.Χ., όταν σχεδόν ολόκληρη η μεσσηνιακή επικράτεια ελεγχόταν από το Βασίλειο της Πύλου
Η Μεσσηνία από νωρίς συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και λοιπών ερευνητών, Ελλήνων και ξένων, που εμπνεόμενοι από τα ομηρικά έπη κλήθηκαν να ανταποκριθούν στην πρόκληση να ανακαλύψουν πτυχές του μεσσηνιακού μυκηναϊκού κόσμου. Η πληθώρα των ευρημάτων που ήρθαν στο φως αποτελούσαν κτερίσματα, νεκρικές προσφορές που συνόδευαν τους ιδιοκτήτες τους σε ταφικά μνημεία, όπως οι θολωτοί τάφοι, το πιο χαρακτηριστικό και συχνό είδος μνημείου στη Μεσσηνία, ήδη από την πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο, λίγο πριν από τα τέλη του 17ου αιώνα π.Χ.
Θολωτοί και θαλαμωτοί τάφοι από την Περιστεριά, τον Εγκλιανό, το Ρούτση Μυρσινοχωρίου, την Κουκουνάρα, την Τραγάνα, τα Νιχώρια, τον Δάρα, την Άνθεια, το Ψάρι απέδωσαν πλήθος πολύτιμων και περίτεχνων κτερισμάτων με συμβολισμούς για τις αρετές των κατόχων τους αλλά και τις θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής.
Εξέχοντες αρχαιολόγοι όπως ο Κωνσταντίνος Κουρουνιώτης, ο Σπυρίδων Μαρινάτος, ο Γεώργιος Κορρές καθώς και διεπιστημονικές ερευνητικές αποστολές από Αμερικανικά Πανεπιστήμια αλλά και ανασκαφικές έρευνες από το Υπουργείο Πολιτισμού και την αρμόδια τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων έχουν καταφέρει να ιχνηλατήσουν σε μεγάλο βαθμό το πολιτισμικό απόθεμα και το πνεύμα μιας εποχής όπου δυναμικές και εξέχουσες προσωπικότητες διακρίνονται για τις πολεμικές και κυνηγετικές τους δεξιότητες και φαίνεται ότι ασκούν ισχυρή εξουσία σε τοπικά κέντρα κυρίως στην περιοχή της δυτικής και βορειοδυτικής Μεσσηνίας. Ανταγωνιζόμενοι μεταξύ τους οι τοπικοί αυτοί άρχοντες επιδίδονται στη διακίνηση πρώτων υλών, όπως ο χρυσός, ο χαλκός, το ελεφαντόδοντο, το ήλεκτρο, η υαλόμαζα, η φαγεντιανή και οι ημιπολύτιμοι λίθοι, διαμορφώνοντας ένα εκτεταμένο εμπορικό και διαπολιτισμικό δίκτυο με άλλα κέντρα της Μινωικής Κρήτης, της Μεσογείου και της Ευρώπης.
Η εξωστρέφεια που χαρακτηρίζει τον Μεσσηνιακό πολιτισμό στις πρώιμες μυκηναϊκές περιόδους αποκρυσταλλώνεται με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο στα κτερίσματα από τον επονομαζόμενο ασύλητο λακκοειδή τάφο του Γρύπα Πολεμιστή στον λόφο του Εγκλιανού, που οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Cincinnati Jack Davis και Sharon Stocker ανέσκαψαν με υποδειγματικό τρόπο το 2015. Η πολυτέλεια και η ποιότητα κατασκευής των κτερισμάτων, τα υλικά και η αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία στην απόδοση εικονογραφικών παραστάσεων σε μικρές επιφάνειες αναδεικνύουν το κύρος, την ισχύ και τον πλούτο του ιδιοκτήτη τους που ανήκει στην αριστοκρατία της εποχής και τιμάται τα μέγιστα ενταφιαζόμενος μόνος του σαν πρίγκιπας σε έναν λακκοειδή τάφο, που θα τολμούσε κανείς να φανταστεί εν είδει θησαυροφυλακίου με πληθώρα από τιμαλφή.
Τόσο τα ευρήματα από τον τάφο του Γρύπα Πολεμιστή όσο και από θολωτούς και θαλαμωτούς τάφους στην κορυφή και τα πρανή του λόφου του Εγκλιανού πιστοποιούν τη σταδιακή ανάπτυξη του τοπικού αυτού κέντρου, της μυκηναϊκής Πύλου, που φαίνεται ότι επικράτησε στην περιοχή ενσωματώνοντας τα υπόλοιπα κέντρα και εξελίχθηκε στην πρωτεύουσα μιας πολιτειακής και γεωγραφικής επικράτειας που κατά τον 13ο αιώνα π.Χ. εκτεινόταν σε ολόκληρη τη Μεσσηνία. Οι ανασκαφές που διενεργήθηκαν το 1939 και στις δεκαετίες του 1950 και 1960 από την Αμερικανική ερευνητική αποστολή υπό τη διεύθυνση του Carl Blegen έφεραν στο φως το εκτεταμένο ανακτορικό συγκρότημα στον Άνω Εγκλιανό, το Ανάκτορο του Νέστορος, την έδρα και τον μηχανισμό της διοικητικής, οικονομικής και γεωγραφικής διαχείρισης της Μυκηναϊκής Μεσσηνίας.
Αντιπροσωπευτικά ευρήματα από το Ανάκτορο της Πύλου συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν το ταξίδι της έκθεσης στη μυκηναϊκή εποχή. Εκθέματα από παλιότερες ανασκαφές αλλά και ευρήματα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο κοινό συνομιλούν μεταξύ τους και αφηγούνται με εκλεπτυσμένη κομψότητα ιστορίες σε μια ατέρμονη αλληλεπίδραση με όλους εμάς. Σας προσκαλούμε να την απολαύσετε.
